Właściwość sądu
Sądem nadzorującym wykonywanie kary ograniczenia wolności oraz orzekającym w przedmiocie kary ograniczenia wolności jest sąd rejonowy w okręgu którego kara jest lub ma być wykonywana.
Jednocześnie czynności związane z organizowaniem, kontrolowaniem wykonywania kary ograniczenia wolności oraz wykonywaniem obowiązków nałożonych na skazanego wykonuje sądowy kurator zawodowy.
Miejsce wykonywania kary
Karę ograniczenia wolności wykonuje się w miejscu stałego pobytu lub zatrudnienia skazanego albo w niewielkiej odległości od tego miejsca, chyba że ważne względy przemawiają za wykonaniem kary w innym miejscu.
Właściwy wójt, burmistrz lub prezydent miasta, zwani dalej „właściwym organem gminy”, wyznacza miejsca, w których może być wykonywana nieodpłatna, kontrolowana praca na cele społeczne.
Podmioty, dla których organ gminy, powiatu lub województwa jest organem założycielskim, a także państwowe lub samorządowe jednostki organizacyjne oraz spółki prawa handlowego z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa lub gminy, powiatu bądź województwa, mają obowiązek umożliwienia skazanym wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne.
Praca może być także wykonywana na rzecz:
- instytucji lub organizacji reprezentujących społeczność lokalną
- w placówkach oświatowo-wychowawczych,
- młodzieżowych ośrodkach wychowawczych,
- młodzieżowych ośrodkach socjoterapii,
- podmiotach leczniczych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej,
- jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej,
- fundacjach,
- stowarzyszeniach i innych instytucjach lub organizacjach użyteczności publicznej, niosących pomoc charytatywną, za ich zgodą.
Informowanie kuratora przez:
ORGAN GMINY
Właściwy organ gminy informuje sądowego kuratora zawodowego o wyznaczonych dla skazanych miejscach pracy, rodzaju pracy oraz osobach odpowiedzialnych za organizowanie pracy i kontrolowanie jej przebiegu.
SKAZANEGO
Skazani są obowiązani do niezwłocznego informowania sądowego kuratora zawodowego o istotnych okolicznościach dotyczących przebiegu pracy i zachowania się skazanego, a w szczególności o:
- terminie rozpoczęcia i zakończenia pracy,
- liczbie godzin przepracowanych przez skazanego,
- rodzaju wykonywanej przez niego pracy,
- niezgłoszeniu się do pracy,
- niepodjęciu przydzielonej pracy,
- przeszkodzie uniemożliwiającej wykonanie pracy,
- opuszczeniu pracy bez usprawiedliwienia,
- każdym przypadku niesumiennego wykonywania pracy
- uporczywego nieprzestrzegania ustalonego porządku i dyscypliny pracy.
Procedura wykonywania kary ograniczenia wolności
1) Sąd przesyła odpis orzeczenia:
- właściwemu sądowemu kuratorowi zawodowemu – jeśli orzeczono karę ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy;
- zakładowi pracy zatrudniającemu skazanego, podając jednocześnie, na czyją rzecz mają być dokonywane potrącenia i dokąd powinny być wpłacane, a nadto wskazując, z jakich składników wynagrodzenia za pracę i w jaki sposób należy ich dokonywać - jeśli orzeczono potrącanie wynagrodzenia za pracę; wypłacając wynagrodzenie skazanemu, potrąca się określoną w orzeczeniu część wynagrodzenia i bezzwłocznie przekazuje potrąconą kwotę stosownie do otrzymanych wskazań, zawiadamiając o tym sąd; koszty związane z przekazywaniem tych kwot odlicza się od dokonywanych potrąceń;
2) Sądowy kurator zawodowy w terminie 7 dni od otrzymania orzeczenia wzywa skazanego oraz poucza go o:
- uprawnieniach oraz obowiązkach
- konsekwencjach wynikających z uchylania się od odbywania kary,
- określa, po wysłuchaniu skazanego, rodzaj, miejsce i termin rozpoczęcia pracy, o czym niezwłocznie informuje właściwy organ gminy i podmiot, na rzecz którego będzie wykonywana praca.
3) Rozpoczęcie odbywania kary orzeczonej na podstawie:
- art. 35 § 1 Kodeksu karnego – nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne - następuje w dniu, w którym skazany przystąpił do wykonywania wskazanej pracy.
- art. 35 § 2 Kodeksu karnego - potrącenie z wynagrodzenia za pracę - następuje w pierwszym dniu okresu, w którym dokonuje się potrącenia skazanemu z wynagrodzenia za pracę.
4) Sąd, a także sądowy kurator zawodowy mogą w każdym czasie żądać od skazanego wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary ograniczenia wolności i w tym celu wzywać skazanego do osobistego stawiennictwa.
ZMIANY
Sąd może w okresie wykonywania kary ograniczenia wolności – ze względów wychowawczych:
- ustanawiać, rozszerzać lub zmieniać obowiązki
- zwolnić od wykonania tych obowiązków;
- zmniejszyć orzeczoną liczbę godzin wykonywanej pracy w stosunku miesięcznym lub wysokość miesięcznych potrąceń z wynagrodzenia za pracę.
ODROCZENIE WYKONANIA KARY OGRANICZENIA WOLNOŚCI
…obligatoryjnie….
Sąd odracza wykonanie kary ograniczenia wolności w razie powołania skazanego do czynnej służby wojskowej, do czasu ukończenia tej służby.
…fakultatywnie…
Sąd może odroczyć wykonanie kary ograniczenia wolności na czas do 6 miesięcy, jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki.
…odwołanie odroczenia…
Sąd może odwołać odroczenie wykonania kary ograniczenia wolności w razie:
- ustania przyczyny, dla której zostało udzielone
- w wypadku, gdy skazany nie korzysta z odroczenia kary zgodnie z celem, w jakim zostało udzielone,
- rażąco narusza porządek prawny.
PRZERWA W WYKONYWANIU KARY
…obligatoryjnie…
Jeżeli stan zdrowia skazanego uniemożliwia wykonanie kary ograniczenia wolności, sąd udziela przerwy w odbywaniu kary do czasu ustania przeszkody.
…fakultatywnie…
Sąd może udzielić przerwy w odbywaniu kary ograniczenia wolności do roku jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki.
ODWOŁANIE PRZERWY
Sąd może odwołać przerwę w wykonaniu kary ograniczenia wolności w razie:
- ustania przyczyny, dla której zostało udzielona
- w wypadku, gdy skazany nie korzysta z przerwy kary zgodnie z celem, w jakim została udzielone,
- rażąco narusza porządek prawny.
ZMIANA FORMY WYKONYWANIA KARY
W szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może zmienić formę obowiązku wykonywania pracy, przyjmując 20 godzin pracy na cele społeczne za równoważne 10% wynagrodzenia za pracę; orzeczona praca nie może przekroczyć 40 godzin w stosunku miesięcznym.
UZNANIE KARY ZA WYKONANĄ
W razie niewykonania pełnego wymiaru pracy albo niedokonania całości potrąceń z wynagrodzenia za pracę lub niewykonania innych obowiązków związanych z karą ograniczenia wolności w okresie, na jaki karę tę orzeczono – sąd orzeka o tym, czy i w jakim zakresie karę tę uznać za wykonaną ze względu na osiągnięte cele tej kary, chyba że chodzi o obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia.
UCHYLANIE SIĘ OD ODBYWANIA KARY – ZASTĘPCZA KARA
Jeżeli skazany uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności lub nałożonych na niego obowiązków, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności.
W razie gdy skazany wykonał część kary ograniczenia wolności, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności w wymiarze odpowiadającym karze ograniczenia wolności pozostałej do wykonania, przyjmując, że jeden dzień zastępczej kary pozbawienia wolności jest równoważny dwóm dniom kary ograniczenia wolności.
POSIEDZENIE
W posiedzeniu ma prawo wziąć udział:
- prokurator,
- sądowy kurator zawodowy,
- skazany oraz jego obrońca.
Orzekanie w przedmiocie zmian w sposobie wykonywania kary ograniczenia wolności oraz w przedmiocie wykonania kary zastępczej, a także zwolnienia od reszty kary może nastąpić również na wniosek sądowego kuratora zawodowego.
Wniosku skazanego lub jego obrońcy o zwolnienie od reszty kary ograniczenia wolności złożonego przed upływem 3 miesięcy od wydania poprzedniego postanowienia w tym przedmiocie nie rozpoznaje się aż do upływu tego okresu.
W wypadku zwolnienia skazanego od odbycia reszty kary ograniczenia wolności sądowy kurator zawodowy zawiadamia o tym zakład pracy, placówkę, instytucję lub organizację, w której skazany odbywał karę.
Na postanowienie w przedmiocie zarządzenia wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności przysługuje zażalenie.
